និយមន័យនៃវប្បធម៌

និយមន័យនៃវប្បធម៌

វប្បធម៌គឺជាមែកធាងដ៏សំខាន់មួយរបស់អរិយធម៌ ។ ដូច្នេះមុននិងនិយាយពីពាក្យវប្បធម៌ យើងគប្បីស្វែងយល់ពីពាក្យថាអរិយធម៌ជាមុនសិន ។

@  អរិយធម៌គឺជាអ្វី ?

អរិយធម៌ < អរិយ + ធម៌

អរិយ = ប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្លៃថ្នូរ រុងរឿង.....................។

គេហទំព័រ Culture of Cambodia

ធម៌ = ធាតុ_-វិធី_-ធម៌ភាគ_-សភាវៈ ទ្រទ្រង់................. ។

ដូច្នេះ អរិយធម៌ គឺជាធម៌ទាំងឡាយណាដែលជាសភាព និង តម្លៃនៃការលួតលាស់ដុះដាលរីកចំរើនល្អប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់ថ្លៃថ្នូរក្នុងការរស់នូវរបស់មនុស្សក្នុងសង្គមដែលប្រកបដោយរបៀបរៀបរយល្អ គ្រឿងប្រដាប់ប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ ជំនឿចំពោះចំណង់ចំណូលចិត្តគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងគោលដៅស្វែងរកសេចក្ដីសុខ ចម្រើន។

          មានទស្សនៈប្លែកៗ គ្នាជាច្រើនបែបយ៉ាងទៀតចំពោះអត្ថន័យនៃពាក្យថា អរិយធម៌នេះ ។ អ្នកប្រាជ្ញខ្លះសំដៅយកការរីកចំរើនលូតលាស់នៃជនជាតិមួយដែលផ្ទុយនិងភាពព្រៃផ្សៃ ។ អ្នកប្រាជ្ញខ្លះយល់ថា អរិយធម៌គឺជាការជឿនលឿលរីកចំរើនខាងសតិ អ្នកប្រាជ្ញខ្លះថា ជាការជឿនលឿលរីកចំរើនខាងគ្រឿងសម្ភារៈ ។ ឯអ្នកប្រាជ្ញមួយពួកទៀត បានមូលមតិគ្នាយល់ថា អរិយធម៌គឺជា សភាពពិតប្រាកដនៃការរស់នៅ ទំនៀមទំលាប់ ចិត្តគំនិតអង្គការច្បាប់ផ្សេងៗ ព្រមទាំងគ្រឿងប្រដាប់របស់ជនជាតិនិមួយៗ ។ អរិយធម៌ពុំសម្គាល់នូវតម្លៃឬកម្រិតខ្ពង់ខ្ពស់របស់ជនជាតិណាមួយទេ ។ ជនជាតិណាក៏មានអរិយធម៌របស់ខ្លួនដែរ គ្រាន់តែប្លែកគ្នាត្រង់លក្ខណៈលូតលាស់ចម្រើនជាងគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ។

          ទោះមានមតិប្លែកៗគ្នាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏យើងអាចបង្រួមសេចក្ដីថា ^«អរិយធម៌^» សំគាល់នូវការរស់នៅ ការរៀបចំជីវភាពនៃសង្គមមនុស្សឲ្យបានប្រកបដោយ សេចក្ដីសុខចម្រើនលូតលាស់តាមវិធីផ្លូវចិត្ត និង ផ្លូវកាយ ។

ដូចនេះគោលដៅនៃអរិយ គឺសេចក្ដីសុខដំណើរទៅកាន់សេចក្ដីសុខ គឺសេចក្ដីចម្រើនលូតលាស់ ឯវិធីសម្រេចសេចក្ដីសុខ គឺផ្លូវចិត្តផង ផ្លូវកាយផង ពោលគឺវប្បធម៌ និង សង្គមធម៌នោះផង ។

សន្និសីទ​អន្តរជាតិ​នៅ​សៀមរាប​ស្ដីពី​តម្លៃ​វប្បធម៌​អាស៊ី​អាគ្នយ៍​សហគមន៍​វាសនា​ត

ជំនឿ លទ្ធិសាសនា សីលធម៌ វិទ្យាសាស្រ្ដ

មែកធាងវប្បធម៌ និង អរិយធម៌

អរិយធម៌

វប្បធម៌

សង្គមធម៌

១ សំភារៈសង្គម

២ របបសង្គម

៣ ទំរង់សង្គម

ចំណេះដឹក

ការផ្សាយ

អនុវត្តន៍

សិល្បៈ គំនូរ  កុន ល្ខោន តន្រ្ដី អក្សរសិល្ប៍ អក្សរសាស្រ្ដ ពត៌មាន ទូរទស្សន៍ កាសែត

ទំនៀមទំលាប់ ប្រពៃណី ការសិក្សា ការអប់រំកាយ ចិត្ត បញ្ញា ឆន្ទៈ ច្បាប់ផ្សេងៗ

ឧបករណ៍សង្គម ប្រដាប់តិចនិច មុនរបរវិជ្ជាជីវៈ

សេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម សង្គមកិច្ច អប់រំ សន្តិសុខ សុខភាព ការងារ នយោបាយ ក្នុងប្រទេស ក្រៅប្រទេស

ស្នូលសង្គម វណ្ណៈសង្គម ស្ថបនសង្គម រដ្ឋប្រជាជាតិ